Astma atopowa to nie tylko choroba dotycząca dorosłych pacjentów. Wiele dzieci cierpi z powodu nadwrażliwości wywołującej napady duszności i inne niedogodności związane z astmą. Co należy wiedzieć o astmie dziecięce?
Astma alergiczna u dzieci – przyczyny i objawy
Pojawienie się astmy atopowej u dziecka może nastąpić w każdym wieku. Specyficzną odmianą jest tzw. astma wczesnodziecięca, która dotyczy dzieci poniżej 5 roku życia. Każda postać dziecięcej astmy alergicznej nie różni się od dusznicy występującej u osób dorosłych – w obu grupach pacjentów problem polega na nadmiernej produkcji przeciwciał IgE wskutek kontaktu organizmu z alergenem wyzwalającym reakcję uczuleniową.
Napad astmy alergicznej u dzieci stanowi efekt przesadnego ograniczenia prawidłowej drożności oskrzeli. Duszność wydechowa jest rezultatem wcześniej wspomnianej nadreaktywności układu immunologicznego i zwiększenia ilości immunoglobulin. To z kolei skutkuje obrzękiem błony śluzowej i wzmożeniem napięcia mięśniówki w obrębie oskrzeli oraz wzmożonym wydzielaniem plwociny, która zalega w drogach oddechowych i skutkuje rozwojem wtórnych infekcji pulmonologicznych.
Pozostałe objawy astmy atopowej u dziecka to:
• brak regularnego oddechu
• ból w obrębie klatki piersiowej
• suchy, napadowy i uciążliwy kaszel
• charakterystyczny świszczący oddech
• pogorszenie samopoczucia m.in. rozdrażnienie
• chroniczne zmęczenie i niewielka odporność na wysiłek
• alergiczny nieżyt nosa, łzawienie z oczu, zapalenie spojówek
Alergenami wyzwalającymi astmę oskrzelową mogą być rozmaite czynniki. Niejednokrotnie dziecko może być uczulone na kilka z nich, co zwiększa ryzyko występowania napadu. Najczęściej wymienianymi są pyłki roślinne, niektóre leki (aspiryna), produkty spożywcze (np. mleko, orzechy), zanieczyszczenia powietrza, dym papierosowy i substancje chemiczne (np. kosmetyki, środki czystości). Ponadto należy wspomnieć o szeregu czynnikach ryzyka, które mogą spowodować zaostrzenie stanu m.in. wysiłek fizyczny, czy zimne powietrze.
Jak leczyć astmę alergiczną u dzieci?
W farmakoterapii astmy atopowej dzieci wykorzystuje się te same leki, co w przypadku dorosłych pacjentów. Oznacza to, że podstawą leczenia są wziewne środki farmakologiczne o działaniu przeciwzapalnym i rozszerzającym oskrzela. Mowa tu o preparatach z grupy glikokortykosteroidów i beta2-mimetyków, które podaje się przy użyciu inhalatorów proszkowych (DPI) lub ciśnieniowych (MDI). Zaletą leków wziewnych jest szybkie i bezpieczne działanie, które zostaje skoncentrowane na układzie oddechowym. Ponadto w przeciwieństwie do produktów leczniczych działających systemowo nie niosą za sobą poważnego ryzyka występowania skutków ubocznych.
Leczenie astmy alergicznej u dziecka powinno też uwzględniać:
• wykrztuśne środki farmakologiczne (mukolityki)
• zioła do przyrządzania naparów np. tymianek, macierzanka
• preparaty do inhalacji np. olejki eteryczne, aerozole z wodą morską
• pastylki lub tabletki do ssania w celu łagodzenia podrażnień i nawilżenia dróg oddechowych
• rehabilitację oddechową np. treningi fizyczne o niewielkiej intensywności, naukę prawidłowego oddychania i wymuszonego kaszlu
Bibliografia:
1. Stein RT., Martinez FD. „Asthma phenotypesin chlidhood: lessons from an epidemiological approach.” Pediatric respiratory reviews 2004, 5(2): 155-161.
2. Castro-Rodriguez JA. „A clinical index to define risk of asthma in young children with recurrent wheezing.” American journal of respiratory and critical care medicine 2000, 162(4): 1403-1406.
