Alergiczna postać astmy jest uwarunkowana nadwrażliwością organizmu na konkretne czynniki. Astma to jednak nie tylko doraźne niedogodności ze strony układu oddechowego, ale i długofalowe nieprawidłowości dla organizmu. Na czym polega negatywny wpływ astmy na układ odpornościowy?
Astma alergiczna – co jest jej przyczyną?
Alergiczna postać astmy jest rezultatem przesadnej wrażliwości układu odpornościowego na działanie określonych bodźców. Wskutek kontaktu organizmu z alergenem dochodzi do nadmiernej odpowiedzi immunologicznej, co oznacza wzmożoną produkcję przeciwciał IgE i tym samym rozwój stanu zapalnego układu oddechowego. Nadmiar przeciwciał powoduje nadprodukcję wydzieliny oddechowej oraz zwężenie oskrzeli wskutek nadmiernego napięcia mięśniówki gładkiej i obrzęku błony śluzowej. Atopowa astma może być rezultatem uczulenia na pyłki roślinne, zwierzęcą sierść, niektóre produkty spożywcze jak białka mleka czy orzechy, leki jak aspiryna bądź substancje chemiczne zawarte w kosmetykach.
Jak astma alergiczna oddziałuje na odporność?
Długotrwałe utrzymywanie się stanu zapalnego i wzmożona produkcja przeciwciał prowadzi do osłabienia odporności astmatyków. Trwające zmiany zapalne w układzie oddechowym i liczne niedogodności związane z atakiem astmy (np. suchy napadowy kaszel czy napady duszności) potęgują ryzyko rozwoju wtórnych infekcji. Dlatego też osoby z astmą są częściej narażone m.in. na grypę, przeziębienie czy problemy z zatokami. Osłabiona odporność nie oddziałuje jednak wyłącznie na układ oddechowy – organizm może być bardziej podatny na negatywne oddziaływanie wszelkich chorobotwórczych drobnoustrojów (bakterii, grzybów, wirusów, pasożytów), co może skutkować niedogodnościami w obrębie skóry, przewodu pokarmowego czy okolic intymnych. Nierzadko astma alergiczna może stanowić też podłoże do rozwoju innych chorób alergicznych np. kataru siennego czy alergii pokarmowej jako rezultat reakcji krzyżowej.
Jak sobie radzić z astmą alergiczną?
Najprostszym rozwiązaniem wydaje się unikanie alergenu, który powoduje reakcje uczuleniową ze strony układu odpornościowego. O ile w przypadku astmy uwarunkowanej alergią na produkty spożywcze czy aspirynę jest to możliwe, tak przy innych alergenach (np. kurz, zanieczyszczenia powietrza) jest to raczej niewykonalne. Dlatego też podstawą w walce z astmą jest farmakoterapia, która bazuje na lekach wziewnych.
Najpopularniejszym rodzajem leków są złożone preparaty przeciwastmatyczne, które stanowią połączenie przeciwzapalnych glikokortykosteroidów oraz beta2-mimetyków odpowiedzialnych za rozszerzenie oskrzeli. Leki te są dostępne w formie inhalatorów zawierających suchy proszek lub aerozol – preparaty są aplikowane na drodze tzw. wziewu, co sprawia, że substancje czynne docierają wprost do dróg oddechowych i oddziałują bezpośrednio na miejsce objęte chorobą. Wskutek tego czas potrzebny na wyzwolenie efektu terapeutycznego zostaje skrócony, a to pozwala na doraźne przeciwdziałanie atakowi m.in. niwelując uczucie duszności. Dodatkiem do farmakoterapii mogą być inhalacje lub nebulizacje np. ziołowymi olejkami eterycznymi.
Oprócz leków istotny jest styl życia astmatyka. W tej kwestii duże znaczenie ma zdrowe odżywianie się i utrzymanie prawidłowej masy ciała, gdyż wysoki poziom kortyzolu i otyłość mogą potęgować ataki astmy. Równie ważnym aspektem jest aktywność fizyczna – umiarkowany wysiłek fizyczny ma pozytywny wpływ na wydolność organizmu, co ma z kolei wpływ na zminimalizowanie ryzyka kolejnych ataków astmy.
Bibliografia:
- Lambrecht BN., Hammad H. „The immunology of asthma.” Nature Immunology 2015, 16(1): 45-56.
- Hamid Q., Tulic M. „Immunobiology of asthma.” Annual Review of Physiology 2009, 71: 489-507.
- https://pantabletka.pl/alergia-dziecko-odpornos/
- https://www.mp.pl/pacjent/astma/wszystkooastmie/cowartowiedziec/222169,astma
