Stosowanie leków w astmie jest niezbędne – tylko dzięki farmakoterapii alergicy są w stanie kontrolować swoją chorobę i przeciwdziałać występującym dolegliwościom. Główną grupą środków farmakologicznych stosowanych w astmie są glikokortykosteroidy. Jak działają? Czy powodują skutki uboczne? Czy są odpowiednie do leczenia dzieci?
Co należy wiedzieć o glikokortykosteroidach na astmę?
Atak astmy atopowej stanowi efekt wzmożonego uwalniania przeciwciał IgE. Zwiększenie ich poziomu wyzwala w organizmie reakcję uczuleniową, która jest rezultatem aktywacji zmian zapalnych w obrębie oskrzeli i dróg oddechowych. Kontakt z alergenem powoduje:
- wzmożone napięcie mięśniówki dróg oskrzelowych
- obrzęk i opuchliznę błony śluzowej oskrzeli
- nadmierną produkcję wydzieliny oddechowej
Glikokortykosteroidy stosowane w przypadku astmy wykazują właściwości przeciwzapalne. Dzięki temu leki przeciwdziałają rozwojowi nadreaktywności oskrzeli, a także zapobiegają występowaniu wielu niekorzystnych objawów związanych z atakiem astmatycznym np. świszczącemu oddechowi, dusznościom, problemom z regularnym oddychaniem, uczuciem ścisku w klatce piersiowej.
Leki z glikokortykosteroidami na astmę są dostępne głównie w formie wziewnej. Inhalatory ciśnieniowe i suchego proszku umożliwiają skuteczną aplikację środka farmakologicznego bezpośrednio do dróg oddechowych, co pozwala na zdecydowane i efektywnie szybkie przeciwdziałanie występującym niedogodnościom. W przypadku zaostrzeń i wyjątkowo uciążliwej astmy rekomenduje się glikokortykosteroidy działające systemowo, często podaje się je w formie doustnych tabletek bądź dożylnie w trakcie hospitalizacji pacjenta.
Jakie glikokortykosteroidy wykorzystuje się w astmie?
W leczeniu astmy stosuje się:
- Beklometazon
- Budezonid
- Cyklezonid
- Flutykazon
Oprócz monopreparatów zawierających wyłącznie glikokortykosteroidy poleca się także leki złożone. Jako dodatek do glikokortykosteroidów wykorzystują długo działające beta2-mimetyki:
- beklometazon + formoterol
- budezonid + formoterol
- flutykazon + wilanterol
- flutykazon + salmeterol
Wziewne glikokortykosteroidy na astmę – wskazówki
Ryzyko występowania skutków ubocznych podczas leczenia wziewnymi glikokortykosteroidami jest stosunkowo niewielkie. Wszystko za sprawą faktu, że lek wziewny gwarantuje bezpośrednie oddziaływanie na układ oddechowy. Dzięki temu producenci leków mogą wykorzystać w preparacie niewielką dawkę, co ograniczy ryzyko działań niepożądanych. Niemniej jednak należy wiedzieć, że leki wziewne mogą być przyczyną pewnych niedogodności. Jedne z najczęściej zgłaszanych to:
- chrypka
- podrażnienie jamy ustnej
- grzybica jamy ustnej i gardła
Trudno przejść obojętnie wobec faktu, że leki wziewne muszą być odpowiednio stosowane. Użycie inhalatorów wiąże się z umiejętnością koordynacji wdechu z wykonaniem wziewu (aplikacją środka farmakologicznego), co stanowi gwarancję prawidłowego dostarczenia składników aktywnych do miejsca przeznaczenia. Początkowo może to wydawać się trudne, ale nauczenie się tego jest wręcz niezbędne dla chorego. Sytuacja niewłaściwej aplikacji wziewu może spowodować realne zagrożenie zdrowia i życia astmatyka podczas napadu duszności.
Glikokortykosteroidy nie powinny być jednak podawane za pomocą inhalatorów ultradźwiękowych. Tego typu urządzenia mogą doprowadzić do zniszczenia cząsteczki leku, co uniemożliwi uzyskanie efektu terapeutycznego po wykonaniu wziewu. Ponadto nie zaleca się łączenia glikokortykosteroidów z krótko działającymi beta2-mimetykami, gdyż może to spowodować szereg działań niepożądanych.
Bibliografia:
- Emeryk A., Bartkowiak-Emeryk M., Emeryk-Maksymiuk J. „Glikokortykosteroidy wziewne w astmie – jakie, komu, kiedy, jak?.” Alergoprofil 2011, 7(3): 2-9.
- https://www.mp.pl/pacjent/astma/leczenie/49831,glikokortykosteroidy-gks-w-leczeniu-astmy
- https://podyplomie.pl/medycyna/10581,glikokortykosteroidy-wziewne-w-chorobach-ukladu-oddechowego
