Astma to schorzenie objawiające się nadwrażliwością układu oddechowego, które często bywa mylona z przewlekłą alergią. Jak rozpoznać astmę alergiczną? Jak dbać o zdrowie po zdiagnozowaniu choroby? W jaki sposób leczyć astmę alergiczną? Jeśli poszukujecie Państwo odpowiedzi na te pytania, zapraszamy do lektury artykułu.
Czym jest astma?
Astma jest niezakaźną chorobą zapalną, która ogranicza wydajność pracy układu oddechowego. Według danych zgromadzonych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) choroba dotyka około 300 mln ludzi na całym świecie. Ponadto w populacji dzieci, określana jest mianem najczęściej występującej choroby przewlekłej [1].
Przewlekły stan zapalny dróg oddechowych, prowadzi do nadwrażliwości i nadmiernej kurczliwości mięśni gładkich otaczających narządy oddechowe. Pod wpływem pewnych czynników np. dymu tytoniowego, pyłków, kurzu, może dojść do nadmiernego skurczu wspomnianych struktur i nadprodukcji śluzu, co objawia się świszczącym oddechem i dusznością.
W większości przypadków napad astmatyczny ustępuje samoistnie po około 1-2 godzinach. Warto podkreślić, że u niektórych pacjentów, może stać się preludium do późniejszej odpowiedzi, w której po 3-12 godzinach od ataku, dochodzi do dalszego skurczu oskrzeli i pogłębienia stanu zapalnego.
Diagnostyka w kierunku astmy obejmuje dokładny wywiad lekarski pozwalający określić m.in. czynniki indukujące powstawanie napadów duszności. Ponadto pacjenci mogą zostać skierowani na dodatkowe badania diagnostyczne m.in. spirometrię, próby prowokacyjne, które mają na celu określenie kondycji płuc [2].
Przyczyny astmy
Ciężko jednoznacznie określić wszystkie czynniki odpowiadające za rozwój choroby. Aktualnie uważa się, że astma powodowana jest przez kombinację niekorzystnych uwarunkowań środowiskowych oraz genetycznych. Informacje zgromadzone w doniesieniach naukowych sugerują, że genetyczne uwarunkowania odgrywają istotniejszą rolę u pacjentów, u których choroba rozwinęła się w młodości. Z kolei, jeżeli schorzenie pojawiło się w wieku dorosłym –sugeruje się większy udział czynników środowiskowych [3].
Astma alergiczna
Astma alergiczna to odmiana choroby, w której skurcz oskrzeli występuję jako następstwo ekspozycji na dany alergen. Do czynników, które najczęściej powodują ataki u osób nadwrażliwych zaliczyć można m.in. pyłki roślin, sierść zwierząt, kurz, zarodniki pleśni. Objawami ataków astmy mogą być :
· Świszczący oddech (najbardziej charakterystyczny objaw, w niektórych przypadkach może być wykrywalny dopiero w trakcie badania lekarskiego);
· Duszności, uczucie łaskotania, ucisku w klatce piersiowej i trudność z wykonaniem głębokiego wdechu;
· Męczący, napadowy suchy kaszel;
· Uczucie niepokoju oraz przyspieszone bicie serca.
Leczenie astmy alergicznej
Aktualnie nie ma skutecznej metody, pozwalającej na całkowite wyleczenie astmy alergicznej. Warto jednak podkreślić, że zidentyfikowanie alergenów powodujących nadwrażliwość dróg oddechowych oraz wyeliminowanie ich z otoczenia pacjenta może przyczynić się do zmniejszenia intensywności i częstotliwości objawów choroby. Z niefarmakologicznych metod terapii warto również zwrócić uwagę na przestrzeganie zasad zdrowego stylu życia. Osoby cierpiące na astmę alergiczną powinny unikać ekspozycji na dym tytoniowy czy smog [4].
Leczenie farmakologiczne zakłada wykorzystanie dwóch głównych kategorii leków – glikokortykosteroidów wziewnych oraz długodziałających mimetyków. Pierwsza grupa medykamentów pozwala zmniejszyć i kontrolować stan zapalny w drogach oddechowych. Z kolei druga kategoria preparatów pozwala na utrzymanie długotrwałej drożności oskrzeli. Warto podkreślić, że wspomniane preparaty muszą być stosowane regularnie. Zaprzestanie terapii bądź samodzielne modyfikacje dawek, może doprowadzić do zaostrzenia choroby i wywołania stanu zagrażającego życiu pacjenta [5].
Specjalną kategorią preparatów, o której powinna pamiętać każda osoba borykająca się z problemem astmy są szybko działające beta2-mimetyki lub krótko działające leki przeciwcholinergiczne. Stosowanie tych preparatów zalecane jest podczas napadów duszności. Substancje zawarte w preparatach pomogą szybko przywrócić drożność dróg oddechowych oraz ułatwią oddychanie [6].
Źródło:
[1] “Asthma.” https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/asthma (accessed Mar. 23, 2022).
[2] “Astma oskrzelowa u dzieci.” http://www.mp.pl/social/article/138095 (accessed Mar. 23, 2022).
[3] D. Tan et al., “Age-of-asthma onset as a determinant of different asthma phenotypes in adults: a systematic review and meta-analysis of the literature,” Expert review of respiratory medicine, 2015, doi: 10.1586/17476348.2015.1000311.
[4] “Asthma and Secondhand Smoke | Overviews of Diseases/Conditions | Tips From Former Smokers | CDC.” https://www.cdc.gov/tobacco/campaign/tips/diseases/secondhand-smoke-asthma.html (accessed Mar. 23, 2022).
[5] “FARMAKOLOGIA – podstawy farmakoterapii tom 1-2 – Wojciech Kostowski, Zbigniew Herman, PZWL.” https://medbook.com.pl/ksiazka/pokaz/id/3301/tytul/farmakologia-podstawy-farmakoterapii-tom-1-2-kostowski-herman-wydawnictwo-lekarskie-pzwl (accessed Jun. 15, 2019).
[6] S. Sharma, M. F. Hashmi, and R. K. Chakraborty, “Asthma Medications,” in StatPearls, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2022. Accessed: Mar. 23, 2022. [Online]. Available: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK531455/
