Alergiczna odmiana astmy stanowi przyczynę wielu wyrzeczeń dla chorego. Niejednokrotnie wspomina się, że aktywność fizyczna jest jednym z przeciwwskazań i czynników ryzyka. Czy uprawianie sportu jest zabronione dla astmatyków? Co należy wiedzieć w kontekście aktywności sportowej u osób z astmą alergiczną?
Sport jako czynnik ryzyka zaostrzenia astmy
Trudno zaprzeczyć, że intensywny wysiłek fizyczny może doprowadzić do zwiększenia szans na występowanie napadów duszności i stanowić zagrożenie dla astmatyka. Kluczową kwestię odgyrwa właśnie wspomniana intensywność. Sporty siłowo-wytrzymałościowe mają realny wpływ na skurcz oskrzeli, co w przypadku pacjentów z astmą i niejednokrotnie z osłabioną wydolnością oddechową, może to doprowadzić utraty tchu i spotęgować niebezpieczeństwo ataku choroby.
W przypadku sportu u astmatyka należy też zwrócić uwagę na mniej oczywiste zagrożenia:
- Treningi outdoorowe są nierozerwalnie związane z ryzykiem kontaktu chorego z pyłkami drzew, kwiatów czy traw, zwłaszcza w okresie pylenia (tj. od początku wiosny do końca lata/początku jesieni). Wiele osób lubi uprawiać sport w okolicach parków, łąk czy lasów, co w przypadku astmy jest po prostu niebezpieczne.
- Miłośnicy sportów zimowych np. narciarstwa, jazdy na snowboardzie lub łyżwach są narażeni na negatywne oddziaływanie niskiej temperatury i suchego powietrza. Oba czynniki ograniczają drożność dróg oddechowych wskutek skurczu oskrzeli.
- Równie problematyczne mogą okazać się treningi w zamkniętych pomieszczeniach. Ryzyko występowania reakcji alergicznej u osób uczulonych na kurz i roztocze jest stosunkowo wysokie – zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym, gdy nie ma możliwości regularnego wietrzenia pomieszczeń.
Korzyści z uprawiania sportu u osób z astmą alergiczną
Pomimo wspomnianego ryzyka istnieje szereg wartościowych efektów, które wynikają z regularnego wykonywania ćwiczeń przez osoby chorujące na astmę. Przede wszystkim regularna aktywność fizyczna zwiększa adaptację wysiłkową organizmu, co sprawia, że układ oddechowy astmatyków znacznie lepiej znosi rosnący poziom zmęczenia i jest mniej podatny na ataki astmy. Wynika to także z faktu, że sport pomaga zadbać o kondycję i przyczynia się do polepszenia ogólnego poziomu sprawności, co należy rozumieć jako:
- wzrost ruchomości klatki piersiowej,
- zwiększenie pojemności życiowej płuc,
- wzmocnienie siły i wytrzymałości mięśni – zwłaszcza tych odpowiedzialnych za udział w procesie oddychania.
Ponadto nie można zapominać, że sport jest wartościowy w kontekście kontroli prawidłowej masy ciała, a jak wiadomo otyłość może być czynnikiem zaostrzającym szansę ataków astmy. Co więcej, aktywność fizyczna wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego i tym samym pozwala zminimalizować zmiany zapalne uwarunkowane uczuleniem.
Sport w astmie alergicznej – praktyczne wskazówki
Decydując się na uprawianie sportu przy zdiagnozowanej astmie, należy pamiętać o dwóch niezwykle istotnych kwestiach.
- Przed zaplanowaną aktywnością fizyczną poleca się przyjąć lek wziewny, którego działanie przeciwzapalne i rozszerzające oskrzela przyczyni się do zmniejszenia ryzyka ataku astmy podczas ćwiczeń.
- Wysiłek powinien być rozłożony w czasie. Dyscyplina sportowa powinna stronić od długiego i jednostajnego zmęczenia na rzecz krótszych sesji. Dlatego zamiast dynamicznego lub długodystansowego biegania, czy wyczerpującego treningu na siłowni, znacznie lepiej postawić na mniej intensywne formy aktywności fizycznej np. nordic walking, gimnastykę, jogę czy tenis ziemny.
Bibliografia:
- Honomichl MP. „Sport and asthma in children and adolescents,” Pediatrie pro praxi 2018, 19(2): 84-87.
- Carlsen KH., Hem E., Stensrud T. „Asthma in adolescent athletes.” Biritish Journal of Sports Medicine 2011, 45(16): 1266-1271.
- https://www.mp.pl/pacjent/astma/wszystkooastmie/cowartowiedziec/45691,astma-i-sport
